Alerjiyi tetikleyen gıdalar
Bazı yiyecekler, alerjisi olan insanlar için çok tehlikeli olabilir.
Gıda alerjisi olan kişilerin, farkında olmadan ya da bilmeyerek tükettiği gıdalar rahatsız edici seviyede sağlık sorunlarına yol açıyor. Gıda alerjisi olanlarda, vücut gıda içerisindeki proteine tepki gösterir. Bu tepki; vücutta şişliklere, ciltte kaşıntı ve döküntülere sebebiyet verebilir. Peki hangi yiyecek hangi alerjiye yol açar?
Gıda Alerjisi Nasıl Başlar
Tetikleyici bir gıda yediğinizde veya içecek içtiğinizde, bağışıklık sisteminiz bunu kötü bir şey olarak algılıyor. İlk seferde döküntü ve kaşıntı gibi alerji belirtileri ile karşılaşılmaz fakat vücudunuz gıdaların tekrar alınması durumunda tetikte olacaktır ve tüketilen gıdanın kötü bir şey olduğunu düşünecektir.Bu durumun tekrarlanmasından sonra ise kaşıntı, şişme ve döküntü gibi alerjik belirtiler ortaya çıkmaktadır.
Gıda Alerjisi Belirtileri Nelerdir
Eğer alerjik gıdalardan tüketirseniz, genellikle oldukça hızlı bir şekilde alerji belirtileri görülebilir. 2 dakikadan 2 saate kadar uzanan bir sürede aşağıdaki durumlar gerçekleşebilir.
• Kurdeşen veya deri döküntüsü
• Ağızda karıncalanma veya kaşıntı
• Yüz, dil ya da dudaklarda şişme
• Öksürük veya hırıltı
• Kusma, ishal veya karın krampları
• Boğaz ve ses tellerinde şişme
• Nefes darlığı
Gıda Alerjisine Sebep Olan Gıdalar
Yer Fıstığı
Yer fıstığı, gıda alerjisi olan kişiler için oldukça tehlikeli olabilir. Bu sebeple bir ürün alırken etiket bilgilendirme kısmını dikkatle incelemek gerekli. Ürünü alırken, nasıl hazırlandığını sorun ve alerjiniz olduğunu da belirtin. Eğer fıstığa alerjiniz var ise ceviz, fındık, fıstık vb. gıdalar vücudunuzun alerjik reaksiyon göstermesine yol açıp, sizi rahatsız edebilir.
Süt ve Süt Ürünleri
Süt, çocuklar için en yaygın gıda alerjisi tetikleyicilerinden biridir. Sütün birçok faydası var fakat alerjisi olanlar için tehlike arz edebilir, bu sebeple ambalajlı gıdaların üzerindeki etiketlere bakmadan geçmeyin. Şöyle ki, ton balığı gibi ürünlerin içerisinde bile süt proteini bulunabilmekte.
Yumurta
Yumurta, gıda alerjisi olanlar için yaygın bir tetikleyici. Erişte, mayonez ve unlu mamul tüketiminde dikkatli olunmalı. Yumurta, grip aşısı yapımında da kullanılmaktadır, bu sebeple grip aşısı olmadan önce doktorunuza danışın.
Kabuklu Deniz Ürünleri
Bir yetişkin olarak kabuklu deniz ürünleri tüketiminden sonra, vücudunuz alerjik reaksiyon gösterebilir. Karides, yengeç, kerevit ve istakoz ciddi reaksiyonlara neden olabilir. İstiridye, midye, salyangoz, ahtapot ve kalamar da aynı şekilde reaksiyon oluşmasına yol açabilir. Eğer alerjikseniz, tüm kabuklu deniz ürünlerinden kaçınmalısınız.
Fındık
Fındık, hemen hemen her yerde bulunabilen bir gıda. Hatta shea yağı gibi fındık yağından yapılan losyonlar bile var. Eğer alerjik iseniz ceviz, badem, fındık, kaju fıstığı, Antep fıstığı, Brezilya cevizi ve çam fıstığı tüketimine dikkat edilmeli.
Balık
Taze somon, ton balığı veya pisi balığı ciddi alerjik reaksiyonlar oluşmasına neden olabilir. Eğer sadece belirli bir balık türüne alerjiniz var ise, diğer balık türlerinden herhangi birisinin tüketimi sonrası reaksiyon görülmesi oldukça olasıdır. Buna ek olarak, Çin yemekleri seven biriyseniz, birçok Çin restoranında balık sosu kullanılmasından dolayı oluşabilecek alerjik reaksiyonlara karşı dikkatli olmalısınız.
Soya
Ekmek, kurabiye, işlenmiş et ve cipsler hepsi soya içerebilir. Eğer alerjiniz var ise bu tarz gıdalardan sakınmalı ve etiketleri dikkatlice incelemelisiniz. Yetişkinlere göre bebekler ve çocuklarda soya alerjisi görülmesi daha muhtemeldir.
Buğday
Eğer buğday alerjiniz var ise arpa, yulaf, çavdar, mısır ve pirinç gibi gıdalar genellikle güvenlidir. Bulgur, kuskus ve irmik gibi gıdalar alerjik reaksiyon konusunda tehlike oluşturabileceği için bu tip gıdaların tüketiminden kaçınmalısınız.
Gluten Duyarlılığınız mı Var?
Gluten duyarlılığınız var ise, bu durum gluten alerjisinden farklı bir konudur. Gluten genellikle buğday, çavdar ve arpada bulunur ve aşağıdaki durumları tetikleyebilir:
• Gluten Alerjisi : Bağışıklık sisteminiz gluteni buğday gibi bir gıda olarak düşünerek hareket eder, bu da alerjisi olanlar için tehlikelidir.
• Gluten İntoleransı veya Çölyak Hastalığı: Gluten, bağırsaklarda kalıcı hasara neden olabilir.
• Gluten Hassasiyeti: Kalıcı bir hasara sebep olmaz fakat mide bağırsaklarınızı rahatsız edebilir.
Anafilaksi: Şiddetli Reaksiyon
Belirtileri bazı durumlarda çok kötü olabilir, hatta ölümcül tehlikelere yol açabilir. Bu durum anafilaksi olarak adlandırılır. Böyle bir durum yaşandığında kişi nefes alamaz, boğaz ve solunum yollarında sıkıntılar oluşabilir. Eğer gıda alerjiniz varsa, doktorunuz her durumda yanınızda taşınmanız için epinefrin (EpiPen) reçete edebilir.
Gıda İntoleransı
Süt veya gluten gibi gıdalarda sindirim problemi yaşıyorsanız, bu durum gıda alerjisi ile karıştırılmaması gereken bir durumdur. Gıda alerjisi, bağışıklık sisteminde reaksiyona yol açar. Gıda intoleransı ise şişkinlik, kramp ve ishal gibi durumlara neden olabilir. Yani bağışıklık sisteminde herhangi bir reaksiyona sebep olmaz.
Gıda Katkı Maddeleri ve Alerji
Herhangi bir alerjiniz olmasa bile bazı katkı maddelerine karşı vücudunuz tepki gösterebilir. Monosodyum Glutamat baş ağrısı ve göğüste rahatsızlık hisse veren kızarmalara neden olabilir. Bazı kuru meyveler, şarap ve diğer gıdalarda bulunan sültif, astımlı kişiler için solunum problemlerine neden olabilir.
Ağız Alerji Sendromu
Taze meyve sebzeye olan alerjiye ağız alerjisi denir. Bu tip alerjisi olan kişiler için pişmemiş elma, kiraz, kivi, kereviz, domates ve yeşil biber dil ve karıncalanma, kaşıntı ya da dudak,dil ve boğaz bölgesinde şişmelere sebebiyet verebilir. Ayrıca gözde sululuk, kaşıntı, burun akıntısı ve hapşırma gibi etkiler de görülebilir.
Egzersize Bağlı Gıda Alerjisi
Egzersizden önce gıda tüketimi bazı kişilerde alerjiyi tetikleyebilir. Egzersiz öncesi gıda tüketiminin sonucu olarak vücut ısısı yükselir ve alerjik reaksiyon görülebilir. Belirtileri ise kaşıntı, ürtiker, baş dönmesi ya da anafilaksi olarak anlaşılabilir. Bu tür bir alerjisi büyük olasılıkla kabuklu deniz ürünleri, alkol, domates, peynir ve kereviz tetikler. Egzersiz yapmadan birkaç saat öncesine kadar alerjik reaksiyonu tetikleyici gıdalardan uzak durulması gerekir.
Gelişimle Beraber Ortaya Çıkan Alerjiler
Çocukların süt, yumurta, buğday ve soya alerjisi ile büyümesi muhtemeldir. Ancak fıstık, fındık, balık ve kabuklu deniz ürünleri alerjileri genellikle ilerleyen yaşla birlikte ortaya çıkar. Çocuğunuzun alerjisi konusunda endişeler taşıyorsanız, doktorunuzla iletişime geçip kan testi yaptırabilirsiniz. Çocuğunuza istemediği bir gıdayı zorla yedirmeye çalışmayın. Küçük miktar bir gıda bile hayatı tehdit eden bir reaksiyona dönüşebilir.
Gıda Alerjisi ile Yaşamak
Herhangi bir tedavi görmeden sadece alerjinizi tetikleyen gıdalardan kaçınarak alerjik reaksiyon riskini azaltabilirsiniz.